Biznesowa Opieka Podatkowa

Właściciele firm rodzinnych zastanawiają się czy osobiście sprzedać udziały (akcje, ogół praw i obowiązków) w spółce i zapłacić z tego tytułu 19% podatku dochodowego, czy najpierw wnieść je do fundacji, która dokona transakcji i skorzysta ze zwolnienia z podatku. W związku z tym pojawia się pytanie – czy drugi wariant będzie unikaniem opodatkowania?

Moim zdaniem nie, jeśli spełnione będą pewne warunki.

Ogólna zasada mówi, że sprzedaż mienia fundacji jest wolna od podatku pod warunkiem, że nie zostało ono nabyte wyłącznie w celu dalszej odsprzedaży. Reguła ta nie dotyczy jednak udziałów, akcji i ogółu praw i obowiązków w spółkach prawa handlowego (art. 5 ust. 3 Ustawy o FR).

Mówiąc inaczej – z literalnego brzmienia przepisów wynika, że sprzedaż udziałów, akcji oraz ogółu praw i obowiązków w spółkach handlowych jest nieopodatkowana nawet, jeśli fundacja rodzinna nabyła je wyłącznie w celu dalszej odsprzedaży.

Co jednak z zarzutem unikania opodatkowania? Zacznijmy od wyjaśnienia, że o unikaniu opodatkowania możemy mówić dopiero, gdy osiągnięcie korzyści podatkowej jest:

– sprzeczne w danych okolicznościach z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu,

– było głównym lub jednym z głównych celów jej dokonania,

– sposób działania był sztuczny.

Wyżej wymienione warunki muszą być spełnione łącznie.

Nie można mówić o unikaniu opodatkowania, jeśli uzyskanie korzyści podatkowej nie jest sprzeczne z „celem ustawy podatkowej lub jej przepisu”.

Jak wiadomo, jedną z funkcji ulg wprowadzanych przez ustawodawcę do systemu podatkowego jest zachęcanie podatników do pożądanych zachowań realizujących określone cele prawodawcy (funkcja stymulacyjna podatków).

Z uzasadnienia projektu ustawy o fundacji rodzinnej wynika, że zamiarem ustawodawcy było stworzenie instytucji ułatwiającej gromadzenie rodzinnego majątku, pozwalającego na zatrzymanie kapitału w kraju na wiele pokoleń oraz zwiększenie potencjału krajowych inwestycji. Wskutek rozwiązań zawartych w ustawie majątek rodzinny, który trafi do fundacji rodzinnej (także w wyniku sprzedaży wniesionych do niej udziałów czy akcji) jest mniej narażony na ryzyko rozproszenia. W tym sensie, za pomocą ulgi podatkowej, ustawodawca zachęca do przeniesienia rodzinnych aktywów do fundacji rodzinnej, przez co ułatwia akumulację krajowego, rodzinnego kapitału i ogranicza możliwości jego podziału. Bez zwolnienia podatkowego zachęta do powołania fundacji rodzinnej i przeniesienia tam majątku byłaby zdecydowanie mniejsza.

Podsumowując – wniesienie udziałów bądź akcji do fundacji rodzinnej i korzystanie ze zwolnienia podatkowego przy ich sprzedaży nie jest sprzeczne z celami ustawy i przepisu podatkowego, o ile fundacja została utworzona oraz rzeczywiście realizuje cel gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów (art. 2 Ustawy o FR). Trzeba jednak pamiętać, że przesłanka ta będzie oceniana przez pryzmat całokształtu okoliczności, w szczególności treści statutu i działań faktycznych i prawnych.

Jak wspomniano wcześniej, intencją prawodawcy było stworzenie wehikułu umożliwiającego kumulowanie majątku w relacji międzypokoleniowej. Jeśli jednak z okoliczności będzie wynikać, że instytucja ta została instrumentalnie wykorzystana do obniżenia zobowiązań podatkowych oraz nie realizuje celów ustawowych i statutowych, to zarzut obejścia prawa podatkowego jest realny. Przykładowo – jeśli po sprzedaży udziałów uzyskane środki przez fundacje rodzinną nie będą reinwestowane, lecz trafią do beneficjentów albo zostaną wytransferowane do zagranicznej fundacji rodzinnej, to zarzut unikania opodatkowania będzie prawdopodobny.

Nie ma sensu wymieniać innych scenariuszy zawierających w sobie różnego rodzaju nadużycia podatkowe. Aby zabezpieczyć się przed zarzutem unikania opodatkowania trzeba rzeczywiście budować długofalową strukturę, której realnym celem jest reinwestowanie majątku i utrzymywanie go w całości na przestrzeni wielu lat lub pokoleń. Wówczas o obejściu prawa podatkowego nie może być mowy.

Jak dotąd w Polsce nie uchylono prawa wyboru drogi najmniej opodatkowanej. Jeżeli podatnik ma dwie, równoważne opcje, z których żadna nie jest sprzeczna z celem ustawy i przepisu podatkowego, to może legalnie dokonać wyboru takiej ścieżki, która skutkuje najmniejszym zobowiązaniem podatkowym.

Hipoteza, że podatnik powinien najpierw sprzedać udziały opodatkowując dochód a następnie uzyskane środki pieniężne wnieść do fundacji rodzinnej stoi w sprzeczności z intencją kumulowania majątku rodzinnego przez pokolenia. Nie daje się ona obronić ani z punktu widzenia zdrowego rozsądku ani aksjologii. Właśnie po to wprowadzono jednoznaczną ulgę, zwalniającą z podatku sprzedaż udziałów i akcji nabytych w celu dalszej odsprzedaży, żeby zachęcić podatników do wykonania tej operacji za pomocą fundacji rodzinnej. Dzięki temu majątek rodziny staje się majątkiem fundacji, wchodząc automatycznie w reżim prawny utrudniający jego rozdrobnienie i ułatwiający akumulację. Jeśli zatem na dalszym etapie majątek będzie zarządzany i pomnażany przez fundacje rodzinną realizując jej cele, to zarzut unikania opodatkowania nie znajdzie usprawiedliwionych podstaw.

👉 Umów się na darmową, godzinną konsultację!

MIEJSCE: webinarium
DATA: 20 lipca 2023 r.
GODZINA: 11:00-12:30

Agenda:

Podczas webinarium, bez ogólników i na konkretnych przykładach, radca prawny, doradca podatkowy Jarosław Ostrowski omówi realne biznesowe i życiowe powody, dla których trzeba mieć fundację rodzinną.

Między innymi odpowie na pytania:

• Jak ograniczyć ryzyko biznesowe dzięki fundacji?
• Jak przygotować się na sprzedaż firmy, aby nie zapłacić podatku?
• Jak bez podatku wypłacać zyski spółki i uniknąć „złotej klatki”?
• Jak optymalnie podatkowo wynajmować nieruchomości albo inwestować na giełdzie?
• Jak zabezpieczyć prywatny majątek na wypadek upadłości?
• Jak finansować działalność spółek dzięki fundacji?
• Jak przygotować się na korzystne wyjście z estońskiego CIT?
• Jak ograniczyć ryzyko i skutki sporów ze wspólnikami?
• Jak skutecznie zabezpieczyć przyszłość partnerów z nieformalnego związku bądź dzieci z rodziny patchworkowej?
• Jak wdrożyć skuteczny plan awaryjny na wypadek śmierci lub choroby?

INFORMACJE DODATKOWE:

Udział w szkoleniu jest bezpłatny. Zgłoszenia na webinarium można dokonać za pośrednictwem formularza zgłoszeniowego [kliknij tutaj]

Na Państwa zgłoszenia czekamy do 19 lipca 2023 r. Zapraszamy!

O udziale w webinarium decyduje kolejność zgłoszeń. Kancelaria zastrzega sobie prawo odmowy przyjęcia zgłoszenia (potwierdzeniem zaakceptowania zgłoszenia będzie wysłany przez Kancelarię, najpóźniej w dniu poprzedzającym wydarzenie, link umożliwiający uczestnictwo w webinarium). Wydarzenie jest zamknięte dla przedstawicieli innych kancelarii prawnych oraz firm doradczych – dziękujemy za Państwa zrozumienie.

Formularz zgłoszeniowy znajdziesz tutaj.

Ograniczenie ryzyka biznesowego

Prowadzisz działalność gospodarczą i w swoim przedsiębiorstwie lub spółce posiadasz składniki majątkowe, które są zupełnie niezwiązane z głównym przedmiotem tej działalności?

W majątku firmowym naszych klientów często napotykamy na zgromadzone na przestrzeni lat lokale mieszkalne i usługowe, nieruchomości rolne lub budowlane, sportowe samochody, jachty, dzieła sztuki, akcje lub udziały w spółkach bądź też inne papiery wartościowe. Tym samym te, nierzadko bardzo cenne, składniki majątkowe, choć niewykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej, narażone są na ryzyka biznesowe z nią związane, w tym przykładowo na zajęcie komornicze i sprzedaż w ramach postępowania egzekucyjnego.

Ryzyko to można w bardzo prosty sposób ograniczyć lub całkowicie zminimalizować.

Wystarczy swój majątek „prywatny” przenieść w bezpieczne miejsce. Takim miejscem jest właśnie Fundacja rodzinna. Założenie Fundacji rodzinnej pozwoli Ci na przeniesienie cennych aktywów z majątku firmowego bez kosztów i ryzyka podatkowego. Dzięki temu wierzyciele biznesowi nie będą mogli prowadzić z nich egzekucji. Po co więc ryzykować, skoro w łatwy sposób można osiągnąć spokój i zagwarantować bezpieczeństwo rodziny?

Podatek od inwestycji kapitałowych

Masz udziały w spółkach? Inwestujesz w papiery wartościowe, jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, instrumenty pochodne? Fundacja nie płaci podatku od zysków z tytułu ich posiadania i sprzedaży.

Podatek od najmu

Wynajmujesz nieruchomości? Fundacja rodzinna jest zwolniona od podatku dochodowego z tytułu najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie. Zwolnienie dotyczy podmiotów niepowiązanych, ale na pewno warto mu się przyjrzeć.

Często prosta restrukturyzacja majątku pozwoli skorzystać z tych udogodnień. Legalnie.

Sprzedaż firmy

Prawie każdy bierze pod uwagę ewentualność sprzedaży firmy. Bez fundacji rodzinnej zapłacisz ogromne podatki. Co, jeśli pojawi się atrakcyjna oferta albo sytuacja zmusi Cię do sprzedaży biznesu?

Pamiętaj, że fundacja rodzinna nie płaci podatku dochodowego od sprzedaży udziałów i akcji. Lepiej, żeby była pod ręką na wypadek transakcji.

Wyjście z estońskiego CIT

Estoński CIT to świetne rozwiązanie, dopóki nie wypłacasz zysków ze spółki. Jeśli korzystasz z tej formy opodatkowania, to nie możesz bez podatku przekazać zgromadzonych pieniędzy do prywatnego majątku (np. w celu ich dalszego reinwestowania).

Oczywiście z estońskiego CIT nie mogą korzystać spółki, których udziałowcem jest fundacja. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby stała się ona udziałowcem po zakończeniu korzystania z tej formy opodatkowania. Wówczas wypłacone do niej zyski nie będą opodatkowane PIT, co zmniejszy ciężar podatkowy.

Spór ze wspólnikami

Co by niej mówić spory w spółkach się zdarzają. Nie muszą mieć gwałtownego charakteru zagrażającego działalności jednostki. Wystarczy, że dotyczą filozofii działania (np. polityki inwestycyjnej, apetytu na ryzyko, kierunków rozwoju, zaciągania kredytów itd.), aby w efekcie zagrozić prywatnym majątkom wspólników.

Dlaczego?

Często spółki latami nie wypłacają zysków, które są reinwestowane. Pozostawianie ich w firmie może wynikać też z niechęci do płacenia podatku od dywidendy.

Powoduje to nadmierną akumulację majątku, którego wartość na przestrzeni lat może urosnąć do bardzo poważnych kwot.

Niestety, w przypadku nieporozumień pomiędzy wspólnikami, część dorobku życiowego może pozostać przez długi czas poza zasięgiem wspólnika (jego rodziny) i „utknąć” w spółce na czas konfliktu.

Jeśli jednak wspólnikami spółki będą fundacje rodzinne zamiast poszczególnych osób fizycznych, to wypłaty zysków będą zwolnione z podatku dochodowego a ewentualne inwestycje mogą być finansowane przez fundacje, które jako wspólniczki udzielają pożyczek spółce (odsetki wolne od podatku).

W ten sposób dochodzi do systematycznego przekazywania zysków do majątków prywatnych co automatycznie powoduje , że majątek spółki nie przyrasta nadmiernie zmniejszając obszar i wagę ewentualnego sporu wspólników.

Złota klatka

Zgromadziłeś środki na kapitale zapasowym spółki, ale nie wypłacasz ich do prywatnego majątku, bo nie chcesz płacić 19% podatku od dywidendy?

Fundacja rodzinna jest podmiotowo zwolniona z podatku dochodowego od osób prawnych od zysków z uczestnictwa w spółkach. Wystarczy zatem wnieść do niej udziały, akcje bądź ogół praw i obowiązków (czynność nieopodatkowana) a następnie wypłacić dywidendę, aby nie zapłacić złotówki CIT. W dalszej kolejności środki mogą być dalej reinwestowane z poziomu fundacji w inne projekty.
Operacja tego rodzaju, jako wprost przewidziana w ustawie, nie może być moim zdaniem uznawana za obejście prawa podatkowego.

Brak opodatkowania wynika wprost z celu ustawy, jakim jest m.in. akumulacja majątku rodzinnego.

Zapraszamy na webinarium Jak sprzedawać towary za granicę zgodnie z VAT? Analiza najczęściej występujących problemów w relacjach B2B, które odbędzie się 18 maja 2023 r. o godzinie 11:00. Spotkanie poprowadzą doradca podatkowy Anna Kowalska oraz doradca podatkowy Natalia Żuchowska.

AGENDA:

1) Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów i najczęściej pojawiające się problemy praktyczne.
2) Magazyn call of stock – z jakimi ryzykami wiąże się przemieszczanie towarów w tej procedurze.
3) Magazynowanie towarów własnych na terytorium UE – wskazanie ryzyk podatkowych.
4) Eksport poza granice UE i najczęściej pojawiające się problemy praktyczne.